Каханак Вялікай Мядзведзіцы - Страница 84

— Таварышы, наперад!

— Браць іх!

Яны былі перакананыя, што мы, спяшаючыся, уцякаем лесам. Тую ўпэўненасць ўзмацняла рыпенне крокаў на снезе, што далятала сюды. Гэта браты імчалі да супрацьлеглага краю лесу.

Калі ж салдаты наблізіліся да мяне на адлегласць трыццаці крокаў, хутка пачаў страляць. Некаторыя паляглі на снезе, астатнія пачалі адыходзіць да граніцы. Тады я пабег па слядах Даўрыльчукоў. Стараўся не шумець, каб не зразумелі, што пакінуў засаду, і баяліся сунуцца следам.

Хутка праскочыўшы лясок, у некалькіх сотнях метраў перад сабой убачыў тры чалавечыя постаці. Гэта браты Даўрыльчукі, спяшаючыся, джгалі ў напрамку вялікага лесу, што знаходзіўся ў 3 кіламетрах ад нас. Хоць мелі на сабе белую вопратку, аднак выразна абазначаліся на снезе, нават мог пазнаць кожнага па постаці.

Бег услед. Дагнаў іх толькі на палове дарогі да ляска. Далей ужо рухаліся разам. Далёка ззаду, недзе на граніцы, гучалі карабінавыя стрэлы… У нейкі момант заўважыў на снезе цёмныя плямы. Нахіліўся над імі. Гэта былі плямы крыві… Пабег наперад і параўняўся з Сымонам, які крочыў апошнім.

— Хто паранены? — запытаўся ў яго.

— Ігнась… Прастрэлілі руку.

Калі прайшлі дзве трэці адлегласці, што аддзяляла нас ад вялікага лесу, зноў загрымелі стрэлы… бліжэйшыя і больш выразныя. Азірнуўся. Убачыў салдат, якія вывальваліся з-за паўночнай ускраіны ляска. He рызыкуючы заходзіць усярэдзіну, абышлі яго і ўбачылі, што мы ўцякаем палямі. Зрэдку пастрэльваючы, гналіся за намі. Але адлегласць была занадта вялікай, іх стрэлы не маглі нам пашкодзіць.

Мы наблізіліся да лесу. Я хутка крочыў за Сымонам.

— Адкуль іх столькі? — запытаўся, думаючы пра нашых пераследнікаў, якіх налічыў больш дзесятка.

— Там блізка стражніца, — адказаў Сымон.

Увайшлі ў лес і нейкі час адпачывалі. Ігнась скінуў з сябе ношку і кажух, а Базыль пачаў спрытна рабіць перавязку.

— Добра, што затрымаў іх там! — сказаў мне Сымон. — He ўцяклі б… Яны адпачылыя, а мы гэткі кавалак дарогі адмералі!

У некалькіх дзесятках крокаў ад ускрайку лесу я прыкмеціў засыпаную снегам вялікую капу. У галаву прыйшла адна думка. Пайшоў да той капы і разам са снегам скінуў верхні пласт галля. Гэта было нацяганае сухое сукаўё. Выняў з кішэні запалкі і падпаліў той стос знізу. Полымя весела пабегла па сухіх смалістых лаўжах і вельмі хутка, ператвараючыся ў штораз большае вогнішча, пачало разгарацца.

Я вярнуўся да братоў Даўрыльчукоў. Перавязка Ігнася закончылася. Апранулі яго. Параненую руку падвесілі на доўгім шаліку з воўны, які завязалі на шыі. Ягоную ношку з больш чым дзесяткам лісіных скур узяў Базыль.

— Навошта гэта зрабіў? — запытаўся ў мяне Сымон, паказваючы на вогнішча.

— Падумаюць, што мы тут затрымаліся, і будуць баяцца ісці ў лес!

— Твая праўда, — адказаў Сымон.

Пагоня была ўжо на палове дарогі да лесу і, страляючы, хутка пасоўвалася наперад. Спачатку мы накіраваліся ў глыб лесу, пасля павярнулі на поўдзень і, зрабіўшы вялікае паўкола, выйшлі на ўскраіну лесу за паўкіламетра ад таго месца, дзе пакінулі вогнішча. Адсюль мы выразна бачылі зялёнак, якія сунуліся палямі. Зараз разгарнуліся ланцугом і павольна крочылі наперад. Іх збівала з панталыку вогнішча. He разумелі, што гэта азначае… Спыніліся і пачалі біць залпамі ў напрамку лесу. Базыль рассмяяўся:

— Да раніцы так будуць забаўляцца… Каб ім толькі патронаў хапіла!..

Узлескам мы рухаліся на поўдзень, а потым на паўднёвы ўсход. Да нашых вушэй з усё большай адлегласці даляталі карабінавыя стрэлы. Я цешыўся са сваёй выдумкі.

Пасля дзвюх гадзін дарогі на поўдзень і паўднёвы ўсход Базыль нейкай лагчынай вывеў усіх на захад. Зараз, разумеючы, што браты ведаюць пра зброю, не хаваў рэвальвер так старанна, як раней, у рукаў кажуха.

Пад раніцу ў чатыры гадзіны мы перайшлі граніцу на паўднёвым захадзе, далёка за Волмай. Дахаты вярнуліся, калі пачало днець. У дарозе былі 13 гадзін. Ігнась ледзьве здолеў дайсці дахаты. Быў зусім знясілены, хоць рана не надта балела і мала крывавіла.

У хаце завіраваў рух. Запалілі ў печы. Гатавалі ваду. Пасля Мацей пачаў сам аглядаць Ігнатаву руку. Костка была цэлая. Куля прабіла толькі цягліцы.

За гадзіну ўсё спарадчылі: тавар быў пахаваны, а вопратку развесілі сушыцца каля печы.

Снедаючы, мы выпілі па шклянцы гарэлкі і наваліліся на яду. Калі скончылі, браты пачалі апавядаць пра нашу прыгоду. Падрабязна яе каментавалі. Моцна перабольшваючы «маю заслугу», апавядалі, як я двойчы затрымаў масалкаў… У хаце рабілася ўсё весялей. Калі расказвалі, як расклаў вялікае вогнішча, па хаце разляцеўся смех. Толькі Мацей уважліва, моўчкі слухае, а пасля ўрачыстым голасам кажа:

— Ну, сынкі, падзякуйце Уладзіку, што адбіў вас ад красных, можа, зараз ніводнага з вас не аглядаў бы тут! — на хвіліну спыніўся, а пасля, яшчэ больш паважна, прамовіў:

— А зараз паслухайце, якая будзе мая воля!..

Усе ўважліва пазіралі яму ў твар.

— За граніцу больш не пойдзеце!.. Ніколі!.. Не хачу дзеля золата губляць сыноў!.. Не шукайце лісіных скур, а пільнуйце лепей свае!.. Гэта мая воля!..

Ніхто яму не запярэчыў.

Ад таго часу браты больш не выбіраліся за граніцу, хоць і надышла для такіх вандровак адпаведная пара.

* * *

Мінае дзень за днём. Тыдзень сплывае за тыднем. Працягваю жыць на хутары. Дапамагаю ў працы. Не просяць пра гэта, але сам стараюся быць карысным для зычлівай да мяне сям’і. Зрэшты, працай забіваю сум, які ўсё больш надакучае. Такое становішча мне самому выдавалася вельмі непрыемным. Адчуванне, быццам назаўсёды зняволены. А магчымасць у любую хвіліну пакінуць гэты куток яшчэ больш спакушае мяне на тое. Жыве непераможнае жаданне развітацца з хутарам і вярнуцца ў мястэчка, дзе мог бы таксама добра схавацца і хадзіць за граніцу з групай Лорда… Акрамя таго, можа, зрэдку бачыў бы Фэлю і пагаварыў бы з ёй. Меркаваў, што пра той выпадак яна ўжо забылася.