Каханак Вялікай Мядзведзіцы - Страница 78

Доўгі час мы крочылі палямі на адлегласці ў некалькі дзесяткаў крокаў ад лесу. Потым увайшлі ў лес і рушылі далей, ідучы між высокімі пнямі хвояў. З паводзін Базыля — яго асцярожнасці — раблю выснову, што знаходзімся паблізу граніцы. Крочылі ўсё павольней і час ад часу затрымліваліся.

Завея не сціхала. Ледзьве мог прыкмячаць Касю, што ішла ў некалькіх кроках наперадзе. Унізе, перад сабой, бачыў толькі цёмную, рухлівую пляму спадніцы, паколькі белізна кажуха і шапкі дзяўчыны злівалася з белізной снегу… На нагах у нас доўгія белыя валёнкі, якія таксама не вылучаліся з агульнага фону.

Выходзім на ўскраіну лесу. Перад намі мільгаціць снегавы туман… Знаходзімся на беразе пагранічнай паласы. Кася расшпільвае кажух і запіхвае спадніцу ў белыя парткі. Зараз наша група нічым не адрозніваецца на белым фоне. Калі так нерухома стаім, нас цяжка заўважыць нават з вельмі блізкай адлегласці.

Рушылі наперад. Зараз я вымушаны трымацца вельмі блізка да дзяўчыны, што ідзе перада мной. Снегавы вір разразае нейкія зблытаныя і, мне падаецца, рухомыя ніткі. Гэта калючыя драты. «Як мы празь іх пералезем?» — думаю я, ведаючы, што не маем ані мата, ані жэрдак, ані нажніц, каб рэзаць драты. Аднак Базыль упэўнена ідзе наперад, і мы абмінаем доўгую засеку, якая застаецца справа.

Зараз уваходзім у лес па другім баку кантрольнай паласы. Сляды, дзве доўгія глыбокія раллі, пакінутыя намі на снезе, спяшаючыся, замятае працавітая завея. Праз гадзіну тут зноў будзе роўнае месца.

У лесе ціха. Бяз шуму, нібы здані, праходзім паміж вялікімі пнямі дрэў, каля аснежаных кустоў. Прабіваемся скрозь снегавыя замёты, увальваемся ў замаскаваныя снегам яры.

Зноў выходзім на поле. Я ўвогуле не адрозніваю перад сабой мясцовасць. Адхоны і пахілы пагорка адчуваю толькі нагамі… Агортвае санлівасць. Аднастайнасць рухаў закалыхвае мяне да сну. Аўтаматычна сачу за постаццю дзяўчыны, якая ідзе перада мной. На снежнай белі адрозніваю яе толькі таму, што ўтварае суцэльную, рытмічна-рухлівую перад вачыма белую пляму. На фоне гэтай плямы бачу цямнейшы прастакутнік ношкі, які няўхільна плыве ўперад. У думках узнікаюць розныя малюнкі: бачу шматлікія постаці, размаўляю з імі, і, увогуле, не заўважаючы таго, пхнуся наперад.

Адчуваю сябе ў поўнай бяспецы. Ідзём вельмі асцярожна. Амаль зусім не рызыкуючы. Нас ахоўвае мяцеліца, маскіруе белізна апраткі. Праваднік надзейны і дасканала ведае мясцовасць, без вагання вядзе наперад, адрэзак спакойны. На выпадак небяспекі дастаткова адскочыць некалькі крокаў убок, каб назаўсёды ўнікнуць пагоні… У дадатак маю ў далоні рукаятку парабелума — машыны надзейнай, якая не падвядзе.

Апоўначы набліжаемся да нейкага будынка. Спыняемся ў зацішку пад яго сцяной. Гэта вялікая пуня. Недзе злева брэша сабака: пачуў нас, бо вецер дзьме ў той бок. Браты размаўляюць шэптам. Кася здымае з плячэй ношку, выцягвае з нагавіцаў спадніцу і крочыць уздоўж сцяны пуні. Знікае за вуглом будынка. Вяртаецца яна праз пятнаццаць хвілін.

— Казалі ісці ў пуню. У іх спакойна. Дзядзька зараз прыйдзе.

Абыходзім будынак і спыняемся перад самавітай брамай. Прынесеным з хаты ключом Кася адмыкае вялікі замок і памалу адсоўвае завалу. Уваходзім у пуню. Нас ахутвае цішыня, цяпло і змрок. Скідаем з плячэй ношкі. Я залажу высока на сенавал, а браты застаюцца на доле. У сухім, духмяным сене раблю глыбокую нару і забіраюся ў яе. Захінаюся кажухом. Мне цёпла і мякка. Вочы зліпаюцца ад сну. Чую, як нехта ўвайшоў у пуню. Доўга паціху размаўляюць. Потым дзверы зноў замыкаюцца. Браты таксама ўзлазяць да мяне і пачынаюць ўкладвацца спаць. Нораў не робяць. Базыль лёг недалёка ад мяне.

— А дзе Кася? — пытаю яго.

— Пайшла ў хату спаць.

— Гэта хутар?

— He… вёска… дваццаць тры хаты.

— Каб нас не «засыпалі»!

— Што ты кажаш?.. Тут народ надзейны… I ніхто не ведае, што мы сюды прыйшлі.

Супакойваюся гэтымі адказамі і хутка засынаю.

* * *

Назаўтра прачнуўся позна. Браты ўжо не спалі і, седзячы на сене, паціху размаўлялі.

Праз гадзіну прыйшоў высокі плячысты селянін у доўгім жоўтым кажуху. Сваім выглядам нагадваў мне Мацея — паважны, разважлівы, павольны, гаварыў засяроджана; часта паўтараў «от, на гэты прыклад, скажу я вам». Завуць яго Андрэй. Расказвае нам мноства розных рэчаў і навін, вельмі цікавых Даўрыльчукам і далёкіх мне.

Хутка прыходзіць Кася. У руках яна трымае шчыльна накрыты «радном» вялікі кош. Павольна ўздымаецца па драбіне, трымаючы кош у руцэ. Падыходжу да краю сенавала і бяру кош з яе рук.

— Дзень добры, Кася! — кажу.

Весела ўсміхаецца і адказвае:

— I вам дзень добры!

Я стаўлю кош паблізу ад братоў на сена і хутка вяртаюся назад. Хачу дапамагчы Касі ўзлезці нагару. Бяру яе за рукі. Дзяўчына скача з драбіны на сена і амаль не валіцца. Лаўлю яе за сярэдзіну і, моцна абняўшы рукой, падымаю. Дзяўчына зачырванелася і вымавіла:

— Ах, якая я… недарэка!

— Гэта я вінаваты. Замінаў Касі.

Дзяўчына бліснула ў мой бок прыгожымі карымі вачыма і ўсміхнулася.

Ядзім сняданне: яечню, смажаныя скваркі, бліны. З кішэні кажуха Базыль вымае 2 пляшкі гарэлкі. П’ём па чарзе — адной шклянкай. У нейкі момант дзядзька Андрэй рухам галавы паказвае на мяне і, кіўнуўшы на Касю рукой, кажа:

— A то, на той прыклад, яе нарачоны?

Дзяўчына чырванее і хавае вочы. Браты смяюцца.

— He, гэта наш госць, — гаворыць Базыль.

Дзядзька Андрэй хвіліну разважае над тым адказам, а потым вымаўляе:

— Госць, госць… Сёння госць, а заўтра, на той прыклад, швагер. Гэ?