Каханак Вялікай Мядзведзіцы - Страница 64

Пачуў, як скрыгатнуў зубамі. Было цёмна. Я не бачыў яго зусім, але адчуваў, як пакутуе сябра. Ён вельмі любіў сястру. Мне таксама смылела сэрца. Таму прамовіў:

— Супакойся, Юзік, Альфрэд атрымае за сваё… з ім яшчэ не скончана. Кажу табе… — Хвіліну павагаўшыся, дадаў: — Толькі нікому гэта не пераказвай: Алінчукі трымаюць сувязь з падпольнікамі ў Саветах.

— Та-ак?

— Так… Я даведаюся пра ўсё. Тады разлічымся з імі, раз і назаўсёды.

Зноў западае доўгае маўчанне. Потым Юзік звяртаецца да мяне:

— Можа, табе нешта трэба?

— He. Я ўсё маю.

— А як штосьці будзе неабходна, дык перадай!

— Добра.

Пасля Юзік кажа:

— Навошта я цябе сюды сцягнуў? Ты быў бы шчаслівейшы, калі б не ведаў граніцы!

Я горача запярэчыў:

— He кажы так. Вельмі ўдзячны табе і за дабрыню сэрца, і за сяброўскую дапамогу. Я шчаслівы, браце! Часамі мне сумна, але з гэтым не парадзіш. Ніколі не думай так і не кажы мне пра гэта!..

Мы доўга размаўлялі, седзячы ў цемры на беразе рэчкі. Пасля развіталіся, і я, узрушаны, доўга крочу невядома куды завулкамі. Ноч цёмная. Немагчыма разгледзець твар рэдкіх мінакоў.

Позна ноччу вяртаюся ў сваю схованку. Выпіў палову пляшкі гарэлкі і залез на сена. Аднак заснуў не хутка.

Нараніцу сустрэўся з Лордам. Шчур перадаў, што ён мае нейкую пільную справу. Лорд чакаў нас на могілках. З сабой у яго было тры пляшкі гарэлкі і крыху закускі. Седзячы на траве каля нізкага каменнага тыну, мы пілі гарэлку… Пасля я запытаў:

— Што ты хацеў сказаць?

— Фэля пыталася пра цябе.

На хвіліну ў мяне адабрала мову. Добра, што сябры не бачылі выразу твару. Потым я нібы абыякава запытаўся:

— Што ёй трэба?

— Яна чула, што ты некалі меў сутычку з Алінчукамі пры касцёле, а другі раз тады, як падстрэліў Альфрэда. Што ён нібыта сказаў пра яе нешта абразлівае, а ты за гэта стрэліў.

З хвіліну я не адгукаўся, а пасля прамовіў:

— Пра першы выпадак ты і сам добра ведаеш. А калі Алінчукі ўначы прычапіліся, дык Альфрэд сказаў непрыстойнае пра мяне і Фэлю разам. Аднак я нікому пра гэта не казаў. He разумею, адкуль яна даведалася.

— Уласна, пра гэта Фэля і прасіла мяне спытаць у цябе: што сказаў табе пра яе Альфрэд?

Я яшчэ вагаўся. Тады Лорд вымавіў:

— Ты кажы. Фэля — гэта такая баба, якой можна ўсё расказаць! Ёй гэта трэба. Можа, раскажа Сашку…

— Альфрэд сказаў… — я дакладна паўтарыў Лорду словы Алінчука.

— Добра, — прамовіў калега. — Перадам ёй.

— Лепей не кажы. Можа, разгневаецца, што я даю падставы абгаворваць яе.

— Ты за гэта не перажывай. Яна нічыіх языкоў не спалохаецца. Яна сабе парадзіць. Проста хоча ведаць усю праўду.

Хутка Лорд развітаўся з намі.

— Пойдзеш да яе? — запытаўся я ў яго.

— Так. Можа, хочаш штосьці сказаць?

— He… Нічога…

— Да сустрэчы!

— Шчасліва!

Я і Шчур яшчэ доўга ляжалі на могілках. Ён апавядаў мне пра апошнія здарэнні на граніцы, пра местачковыя навіны, пра тое, што чуваць у хлопцаў. Пасля правёў мяне ў гумно і пайшоў да мястэчка.

У тую ноч я доўга не засынаў. Усё думаў пра Фэлю…

Назаўтра, як толькі змяркалася, да мяне прыйшоў Шчур. Быў вельмі вясёлы, таямніча міргаў вокам і безупынку ўсміхаўся.

— Зараз пойдзем у адно месца. Хутчэй збірайся!

— Куды? Чаго?

— Убачыш…

— Каго? Што?

— Бач, які ты?.. Пацярпі трошкі. Будзеш задаволены!

Паспешліва крочыў каля сябра, стараючыся разгадаць, што гэта можа быць. У адным месцы мы пералезлі праз паркан у агарод і ўвайшлі на падворак чыёйсці хаты. Неўзабаве апынуліся на парозе вялікага будынка з выбеленымі вапнай сценамі.

Я ўбачыў Сашку і Жывіцу, якія сядзелі за сталом.

— А, ёсць! — вымавіў Сашка.

— Ёсць, — адгукнуўся Шчур.

Падышоўшы да стала, я паціснуў руку Сашку і Жывіцы.

— Сядай! — сказаў Сашка. — Пагутарым трохі.

Я сеў за стол.

— Дык ты добра яго выфранціў! Нібы пярлінку! — прамовіў Сашка.

— Трэба было… Зачапілі мяне…

— Гэта добра — як трэба, дык трэба!

Сашка наліў да паловы чатыры шклянкі гарэлкі і кіўнуў нам галавой:

— Ну, шахнем!

Усе адразу выпілі.

— Дык зараз табе цесна тут?.. Хаваешся?.. — казаў далей Сашка.

— Так, хаваюся. Але неяк жыву, ды і на работу хаджу таксама. Ён мне дапамагае! — я паказаў галавой на Шчура. — Калі б не ён — не ведаў бы, што і рабіць!

Сашка ляпнуў Шчура даланёй па плячы і запытаўся ў мяне:

— З кім фартуеш? З Юрліным?

— He… З «дзікімі»…

Жывіца адрывіста засмяяўся.

— З «дзікімі»?! — выгукнуў Сашка.

— Так… А што рабіць?.. Астатнія баяцца мяне. Хіба што «на сваю руку» хадзіць…

Сашка задумаўся. Доўга знерухомлена глядзеў у кут пакоя. Раптоўна ў яго на лбе пралегла вертыкальная доўгая складка… як у Фэлі. Я, узрушаны, гляджу на яго і маўчу… Маўчым усе. Шчур пакусвае ніжнюю вусну і пазірае то на мяне, то на Сашку, то на Жывіцу, які камячыў у пальцах кульку з хлеба.

Пасля Сашка глядзіць мне ў вочы і кажа:

— Заўтра пойдзеш са мной на работу!

He раздумваючы, я радасна выгукнуў:

— З ахвотай!

Бачу ўсмешку на твары Шчура. Сашка звяртаецца да Жывіцы:

— Спатрэбіцца ён нам?.. Як?..

— Спатрэбіцца, — у знак згоды кіўнуўшы галавой, адказвае Жывіца.

— Ну, то дай граблю!

Сашка моцна паціскае мне далонь. Жывіца ідзе за яго прыкладам, толькі сціскае злёгку. Моцны поціск яго рукі мог бы знявечыць мне пальцы. Сашка зноў налівае ў шклянкі гарэлкі і кажа:

— Ну, дык за поспехі!.. Шахнем!..

Выпілі.

Гляджу на Сашкаў лоб… Ён гладкі… Маршчынка знікла. Радасна гляджу ў вочы сяброў… Мне становіцца так лёгка і весела… Зноў чую голас Сашкі: