Каханак Вялікай Мядзведзіцы - Страница 103

103

Мяне здзіўляюць людзі. Яны без патрэбы нярвовыя. Робяць столькі лішніх непатрэбных рухаў. Яны вельмі заклапочаныя і няўважлівыя. З любой нагоды пачынаюць хвалявацца, сварыцца, крычаць. Усе вельмі сквапныя і вельмі палахлівыя. Увесь час, скрозь стараюцца ашукаць мяне… на капейкі. Дазваляю аблічваць і ў думках пацяшаюся з гэтага.

Баўлюся днём і ноччу. Ледзьве стае часу, каб выспацца. Гуляю. Гэта значыць: ем і п’ю па розных рэстарацыях, хаджу ў кіно і тэатры, купляю прадажных жанчын. Танны гэты тавар, ды і пасрэднікаў цьма! Прапаноўваюць пазнаёміцца з рознымі какеткамі, дзяўчатамі, дзяўчынкамі, амаль што не дзецьмі. Да жанчын тут адносяцца як да жывёлы. Па грашоваму курсу, за гадзіну… Прапаноўвалі мне такія паслугі, ад якіх з агідай не раз адварочваўся. Каля мяне круцяцца розныя фарцоўшчыкі. Яны пачулі грошы. Зараз я пазнаю горад зусім з іншага, невядомага мне раней боку. I бачу, што тут жывуць страшна… горш, чым на паграніччы!.. Што тут увесь час, на кожным кроку ідзе бесперапынная, бязлітасная бойка, у якой бяда слабейшаму, ці менш здольнаму.

Учора ноччу каля першай гадзіны вяртаўся ў гатэль. Разам са Шчурам і Грабарам забаўляліся ў адным з дарагіх падпольных прытонаў. Мне ўсё гэта абрыдла: п’яныя, драпежныя, бессаромныя жанчыны, душныя пакоі і пах алкаголю. На хвіліну выйшаў на дзядзінец. Ноч была чароўная. Зоркі блішчэлі так прыгожа, як і там… на паграніччы. Вялікая Мядзведзіца раскінулася на чорным фоне небасхілу. Усё такое ж дасканалае, як быццам там… He хапала толькі лясных шолахаў, і вакол мяне не палі, не дрэвы, а змрочныя, панурыя, халодныя камяніцы, у якіх таксама жывуць змрочныя, цяжкія, халодныя людзі…

Вярнуўся ў пакой, развітаўся з сябрамі і жанчынамі.

— Куды ты так рана?

— Толькі пачалі забаўляцца і ўжо!..

— Застанься, каток!

— Так, на сухую, і скончыш?

Бачу п’яныя, мутныя вочы калегаў і іх неразумныя ўсмешкі. Бачу спацелыя, тлустыя твары жанчын, па якіх сцякае пудра.

— Галава баліць, — адказваю я і выходжу.

Павольна крочу на горадзе. Пустынныя вуліцы. Прахожых мала. На скрыжаваннях віднеюцца постаці паліцэйскіх.

«Граніца, — думаю я, — і зялёнкі… I тут пагранічныя палосы, калючыя драты, пастарункі і засады. Толькі тут гэты перамыт робяць легальна. Пад усялякімі заслонамі і паставамі. Тут перакідваецца, бы тавар, хлусня, ліхвярства, разлік, ашуканства, хваробы, садызм, ганарлівасць… Тут усе кантрабандысты!.. Паўстанцы!..»

Павольна крочу вуліцамі. Я элегантна апрануты, таму паліцыя не звяртае на мяне ўвагі. Непадалёку ад гатэля, у якім спыніўся, з бакавой вуліцы мне насустрач выходзіць дзяўчына. Яна дрэнна апранутая. Хвіліну вывучае мяне, а пасля ўсміхаецца і залётным голасам кажа:

— Можа, пойдзем?..

Бачу малады твар і нібы прыклееную да твару прафесійную ўсмешку.

— Чаму так позна на вуліцы? — запытаўся ў яе.

— He зарабіла… Дрэнны час… Перад першай гадзінай!..

— Ну, дык хадзі.

Я завёў яе ў свой пакой.

— Хочаш есці? — запытаўся.

— Так.

Кажу заспанаму афіцыянту прынесці графін гарэлкі, піва і халодных закусак. Дзяўчына сквапна есць, і гэта мне падабаецца: сапраўды галодная! Выпіў шклянку гарэлкі. Калі дзяўчына скончыла есці, загадаў ёй класціся на ложак ад сцяны. Замкнуў дзверы ключом і схаваў яго ў кішэні, тая заўважыла гэта. Партманет з часткай маіх грошай паклаў у шуфлядку начнога століка. Буйнейшыя купюры трымаў у сакрэтнай кішэні піджака.

Кладуся на ложак. Куру папяросу. Пасля засынаю. Ноччу мяне будзяць асцярожныя рухі дзяўчыны. Прачынаюся хутка, не так, як гараджане, што патрабуюць для гэтага асаблівага намагання і часу, каб поўнасцю прыйсці ў сябе. У адну хвіліну я апрытомнены і ўважлівы, але раблю выгляд, што ўсцяж сплю. Адразу інстынктыўна адчуваю нейкі падвох. Думаю: «Мяне, сястра, неспадзявана не застукаеш!» Ведаю — ёй хочацца вылезці з ложка, таму, прыкідваючыся, што сплю, пераварочваюся на левы бок — так, каб мог бачыць увесь пакой. Закрываючы плячом твар, чакаю, што будзе далей…

Дзяўчына вылезла з ложка. Падышла да стала. Паціху наліла з графіна ў шклянку вады і п’е, пазіраючы на мяне. Пасля вяртаецца да ложка і схіляецца нада мной. Я дыхаю рэгулярна і моцна. Доўга ўслухоўваецца, а затым паціху адсоўвае шуфлядку начнога століка і вымае адтуль партманет. З тоўстай пачкі банкнотаў бярэ некалькі паперак па дзесяць злотых. Кладзе назад складзены партманет, засоўвае шуфлядку на месца. Потым падымае з падлогі свой чаравік. Складвае ў некалькі разоў банкноты і моцна затыкае ў носік чаравіка. Паставіўшы паціху абутак на падлогу, яна асцярожна праслізнула назад. Залезла пад коўдру і прыслухоўваецца: ці сплю! Але я сплю!.. Сплю і ў душы смяюся.

Раніцай памыўся і старанна апрануўся. Лёля (так сказала яе завуць) таксама прыбралася. Заказаў багаты сняданак і запрасіў яе да стала. Паводзіў сябе з ёй вельмі ўважліва. Дапамагаў. Кожную хвіліну пытаў:

— А можа, Лёля яшчэ нечага хоча?

Дзяўчына ела хутка і прагна. Пасля сказала:

— Ну, мне ўжо досыць.

— Досыць?

— Так.

— Ну, дык развітаюся з паняй.

Падаю ёй руку. Тут яна неяк са злосцю і пісклява кажа:

— А за ноч?

Гэта мяне забаўляе.

— За ноч? — пытаюся.

— Так… за ноч!.. Што ж ты сабе думаеш?..

Гляджу ўважліва ёй у вочы. Доўга маўчу. Тая пачынае адыходзіць задам да дзвярэй. Набліжаюся да яе. Нахіляюся і зрываю з яе нагі чаравік. З цяжкасцю вымаю банкноты. Раскручваю іх. Там 70 злотых. Аддаю ёй дзесяцізлотны банкнот, а рэшту хаваю ў кішэню.

— Трымай за ноч!

Хацела нешта сказаць, але я паказаў ёй даланёй на дзверы. Спяшаючыся, выйшла на калідор. Крыху пазней да мяне завітаў Грабар, і мы разам пайшлі ў гатэль да Шчура.

103